مارچوبه

مارچوبه

گیاهی گلدار است که بومی بیشتر مناطق اروپا، آفریقای شمالی و غرب آسیا است. مارچوبه گیاهی علفی چندساله و دوپایه از راسته مارچوبه، تیرهٔ مارچوبگان (Asparagaceae) و سردهٔ مارچوبه (Asparagus) است. گل‌های بسیار کوچک آن در روی پایه‌های نر و ماده قرار دارند. گل‌های آن دارای ۶ کاسبرگ و ۶ گلبرگ و ۶ پرچم و یک مادگی سه برچه‌ای است گل‌های نر به رنگ زرد مایل به سبز بوده، کاملاً از گل‌های ماده که معمولاً به رنگ قرمز در می‌آیند قابل تشخیص می‌باشند.نوع هیبرید آن برای کشت رایج است.
خواص مارچوبه را می‌توان در علوم مختلف گیاه شناسی، دارویی، غذایی و طب سنتی مطالعه کرد. چرا که همه این علوم به خواص اعجازانگیز مارچوبه پی برده و مردم را برای درمان بسیاری از بیماری‌ها یا برطرف‌سازی بسیاری از مشکلاتشان به مصرف آن ترغیب کرده‌اند.

مارچوبه، منبع غنی اینولین، پورین، ویتامین‌های C و E، سلنیوم، منیزیم و بسیاری از مواد معدنی دیگر است. عناصر مختلف در مارچوبه جمع شده و ترکیباتی با ارزش غذایی بالا را پدید آورده‌اند. از نظر نوع زیستگاه این گیاه و مناطقی که می‌توان مارچوبه را در آن کشت کرد باید بگوییم که این گیاه یکی از سبزی‌هایی است که در بیشتر مناطق دنیا امکان کشت دارد. اگرچه در تمام این مناطق باید آن را در فصل بهار برداشت کرد. به خصوص ماه‌های فروردین تا اواسط اردیبهشت که بیشترین حد ممکن از برداشت مارچوبه در سطح جهان میسر می‌شود.

انواع خواص مارچوبه

خواص مارچوبه در بدنسازی
امروزه تب تند بدنسازی، حفظ تناسب اندام، برخورداری از بدنی سالم و پر انرژی از جمله دغدغه‌های افراد است. جالب است بدانید که خواص مارچوبه در بدنسازی بسیار زیاد است. فیبر موجود در مارچوبه سبب می‌شود تا افراد با مصرف این ماده غذایی احساس سیری کرده و کمتر دچار گرسنگی شوند. به همین علت نیازی به مصرف غذاهای چرب و پر کالری ندارند. از این رو لاغری را می‌توان با مارچوبه حاصل شد.

همچنین ویتامین B موجود در مارچوبه سلامت سطوح هموسیستئین را حفظ کرده و اسید فولیک موجود در این گیاه نیز برای انتقال ژن سالم از مادر به فرزند مفید واقع می‌شود.

خواص مارچوبه خام
مانند بسیاری از گیاهان دیگر، درباره این گیاه نیز دغدغه شیوه مصرف وجود دارد. اینکه خواص مارچوبه خام بیشتر است یا پخته، می‌توان از آن به صورت چاشنی و ترشی استفاده کرد یا خیر و بسیاری از موارد دیگر، سوالاتی هستند که افراد در استفاده از مارچوبه دارند. هرگاه صحبت از سبزیجات به میان است، کارشناسان تغذیه و حکمای طب سنتی اعتقاد بر مصرف خام آن‌ها دارند. ولی درباره مارچوبه باید گفت که این منبع غنی انرژی و ویتامین، حتی به صورت پخته نیز سرشار از ویتامین و مواد مغذی است. پختن مارچوبه به دلیل آنکه سبب نرم‌تر شدن گیاه می‌شود، مصرف آن را به امر آسان‌تری تبدیل می‌کند.

خواص مارچوبه خرید کنسرو
به دلیل آنکه مارچوبه در تمام مناطق دنیا کشت نمی‌شود و همچنین به دلیل آنکه این گیاه پس از جدا شدن از ریشه سفت و سخت می‌شود، آن را به صورت کنسرو در اختیار مصرف کننده قرار می‌دهند. از این رو خواص مارچوبه با خرید کنسرو نیز در دسترس ما قرار می‌گیرد. به علاوه آنکه مواد نگهدارنده مصرف شده در فرآیند کنسروسازی نیز سبب می‌شود مواد مغذی این گیاه برای مدت طولانی‌تری دوام آورده و به دست مصرف کننده نهایی برسد.

خواص مارچوبه برای واژن
جالب است بدانید خواص مارچوبه برای واژن بسیار زیاد است. تا جایی که از این گیاه در درمان گشادی واژن استفاده می‌شود. مصرف مارچوبه به جوانسازی پوست و صحت عملکرد اندام‌های زنانه کمک می‌کند و در درازمدت این ارگان‌های داخلی و خارجی را از پیری زودرس، سست شدن ماهیچه و تغییر شکل ظاهری در امان نگاه می‌دارد. همچنین از مارچوبه در تقویت قوای جنسی بانوان نیز استفاده می‌شود. از این رو پیشنهاد می‌شود مارچوبه در دستور غذایی هفتگی یا ماهیانه بانوان قرار داشته باشد و سلامت جنسی و جسمی آن‌ها را تضمین نماید.

خواص مارچوبه برای اسپرم
خواص مارچوبه برای اسپرم نیز بسیار زیاد است، فولات ماده‌ای است که در باروری زنان و مردان نقش موثری دارد. مصرف 5 عدد مارچوبه در ابعاد موجود آن در بازار، حاوی 100 میکروگرم فولات است. این میزان می‌تواند سلامت اسپرم را در آقایان تضمین کرده و به حفظ باروری سالم آن‌ها کمک نماید. اسپرم سالم یکی از اولین و موثرترین عاملان پیدایش جنین سالم است. از این رو پیشنهاد می‌شود، مردان بالغ در ماه از مصرف مارچوبه بهره‌مند باشند.

خواص مارچوبه خشک
بسیار دیده و شنیده شده‌است که مارچوبه را در عطاری‌ها یا بازار به صورت خشک نیز عرضه می‌کنند. خواص مارچوبه خشک نیز به رسم خشک کردن سایر گیاهان کم نبوده و خود روشی برای حفظ ویتامین‌ها و مواد مغذی موجود در آن است. مصرف مارچوبه خشک به حفظ سلامت بینایی کمک می‌کند. رگ‌های خونی را تمیز کرده و از انسداد آن‌ها جلوگیری می‌کند. همچنین می‌توان از آن در تهیه غذاهای مختلف بهره جست. بسیاری از بیماری‌های قلبی عروقی با مصرف مارچوبه خشک قابل کنترل است. روش‌های خشک کردن مارچوبه را می‌توانید از اینترنت مشاهده کرده و یا از عطاری‌ها سوال نمایید.

نیاز اکولوژیکی مارچوبه :
مارچوبه یک سبزی فصل خنک می باشد. مارچوبه بهترین رشد و بالاترین محصول را از نظر کیفیت خوب در آب و هوایی تولید می کند که زمین حاوی مارچوبه کمی یخ بزند در مناطقی که در طول فصل رشد (تابستان) هوا گرم می شود محصول از کیفیت خوبی برخوردار نیست چون مواد غذایی در ریشه های ذخیره ای آن اندوخته نمی گردند در زمستان بهتراست.هوا آنقدر سرد و شو دکه قسمتهای هوایی (ساقه و برگها) خزان کنند.
در مناطقی مانند دزفول در استان خوزستان که زمستان یخبندان ندارند و دارای سرمای ملایم هستند توصیه می شود که قسمتهای هوایی قبل از فرا رسیدن فصل زمستان از فاصله ۱۰ تا ۲۰ سانتی متری سطح خاک قطع گردند. بهترین دما در طول مدت رشد بوته برای مارچوبه بین ۱۶ تا ۲۴ درجه سانتی گراد می باشد. مناسب ترین pH برای رشد مارچوبه بین ۶ تا ۷/۶ می باشد.

از ارقام مارچوبه عبارتند از :
مری واشنگتن ، ردینگ ژآلت مارتا واشینگتن و آلت هام واشینگتن و ویکینگ می باشد. ارقام مارچوبه براساس رنگ جوانه های خوراکی به دو دسته تقسیم می شوند دسته اول دارای رنگ سبز و دسته دوم سبز روشن یا مایل به سفید است.

نور کامل خورشید:
مارچوبه در شرایط آفتابی بهتر رشد می کند. از آنجایی که مارچوبه در اوایل بهار می آید، بهتر است مکانی انتخاب کنید که در نزدیکی درختانی باشد که هنوز برگ ندارند. فقط مطمئن شوید که بستر کاشت مارچوبه، توسط گروهی از درختان یا یک ساختمان در سایه قرار نگیرد.

زهکشی خوب خاک:
خاک باید سست و نرم و دارای زهکشی عالی باشد. کاشت مارچوبه در خاک اشباع از آب، باعث پوسیدگی خواهد شد. اختصاص فضا برای بستر کاشت بلند. اجرای این مورد اختیاری است، زیرا مارچوبه در زمین خوب عمل می کند، اما استفاده از بستر کاشت بلند برای حفاظت گیاه از علف های هرز، آسانتر می باشد و همچنین کاملاً زهکشی و تخلیه ی آب انجام می شود.

آماده سازی خاک مارچوبه :
مارچوبه بهترین محصول را در خاک عمیق ، حاصلخیز ، خنک ، آفتابگیر ، قوی و با زهکشی خوب می دهد مارچوبه در خاکهای مختلف که از حیث مواد آلی غنی باشند رشد می کند و محصول می دهد ولی بطور اختصاص خاکهای شتی و شنی لومی و لومی سیلتی که با مواد آلی و هوموس تقویت شوند بسیار مناسب هستند مارچوبه در خاکهای اسیدی نمی تواند رشد کند مگر آنکه خاکها به وسیله آهک اصلاح شوند مناسب ترین pH برای رشد مارچوبه بین ۶ تا ۷/۶ می باشد. در خاکهایی که کمی قلیایی باشند کشت با موفقیت انجام می شود و محصول می دهد مارچوبه یک سبزی چند ساله است و می تواند ۱۰ تا ۲۰ سال در زمین باقی بماند لذا در تهیه زمین باید دقت کافی مبذول گردد. بخصوص چنانچه هدف آن باشد که این گیاه به وسیله بذر تکثیر شود باید زمین صاف، نرم بدون کلوخ و کاه باشد. شخم عمیق زده شود و بعد از آن کلوخ ها به وسیله دیسک یا دندانه نرم شوند و زمین تسطیح گردد. مارچوبه به هوموس و مواد آلی زیاد نیاز دارد و نسبت به کودهای حیوانی واکنش مثبت نشان می دهد لذا قبل از کاشت مارچوبه میتوان کودهای حیوانی را به زمین داد. مقدار کود های شیمیایی نیز با توجه به مقدار مواد غذایی موجود در خاک حدود ۲۰۰ کیلو ازت ، ۸۰ کیلوگرم P2O5 ، ۳۰۰ کیلوگرم K2O برای هر هکتار در نظر گرفته می شود کود ازته را به مقدار ۵۰ درصد در هنگام احداث پشته ها (حدود ۱۰ روز قبل از پایان برداشت محصول) و ۵۰ درصد بقیه را در تابستان به زمین می دهند کودهای فسفاته پتاسه را قبل از احداث پشته ها می دهند.